سنگ شناسی، کانی سازی و ژئوشیمی محدوده بین باغک و c شمالی، معدن سنگ آهن سنگان خواف

معدن سنگان در فاصله حدود 300 کیلومتری جنوب¬¬شرقی مشهد و 40 کیلومتری جنوب¬شرقی خواف قرار می¬گیرد. این کانسار جزئی از کمربند آتشفشانی- پلوتونیکی خواف - کاشمر - بردسکن به¬ حساب می¬آید. محدوده مورد مطالعه ناحیه بین دو آنومالی بزرگ باغک و c شمالی معدن سنگان است. زمین¬شناسی منطقه شامل شیل و ماسه سنگ¬های غنی از سیلیس با سن ژوراسیک است که توده¬های نیمه¬عمیق ترشیری با طیفی از دیوریت تا سینیت پورفیری و بعضا گرانیت تا گرانودیوریت پورفیری در آنها نفوذ کرده¬اند. تمامی توده¬های نفوذی قدیمی¬تر از کانی¬سازی می¬باشند و دچار آلتراسیون¬های کربناتی (قوی، متوسط، ضعیف)، کلریتی ضعیف، سرسیتی ضعیف و پروپلیتیک ضعیف شده¬اند. طبق مطالعات سطحی و زیرسطحی انجام شده، کانی¬سازی شکل گرفته در محدوده بین باغک و c شمالی معدن آهن سنگان شامل کانی¬سازی اکسیدی و سولفیدی است که حاوی مگنتیت، هماتیت، پیریت ± پیروتیت ± کالکوپیریت می¬باشد و تقریبا محدود به زون اسکارنی است. بیشترین ضخامت کانی¬سازی مگنتیت مربوط به گمانه¬های bk-152, bk-169 است. به طور کلی واحد اسکارن در بخش غربی معدن از نوع مجاورتی با ترکیب کلسیمی و به¬ سمت شرق به¬تدریج به نوع حاشیه¬ای و با ترکیب منیزیمی تبدیل می¬شود. اسکارن موجود به دو بخش دما بالا شامل پیروکسن - گارنت اسکارن و گارنت - پیروکسن اسکارن و دما پایین شامل فلوگوپیت اسکارن و کلریت - اپیدوت اسکارن تقسیم می¬شود. در مرحله پیشرونده تشکیل اسکارن، کانی¬هایی نظیر گارنت و پیروکسن و در مرحله پسرونده کانی¬هایی نظیر آمفیبول، فلوگوپیت، کلریت و اپیدوت تشکیل شده¬اند. کانی¬شناسی اسکارن طبق مطالعات آزمایشگاهی و آنالیزهای xrd شامل کانی¬های اوژیت، هدنبرگیت، کلینو فروسیلیت، آندرادیت، آلبیت، اسنیت، کلسیت، کلینوکلر، ریچتریت، بیوتیت، فلوگوپیت، فرواکتینولیت، کوارتز، دولومیت، مگنزیت و فروریچتریت می¬باشد. ژئوشیمی انجام شده در منطقه به روش شیمی¬تر بوده و میزان درصد عناصر fe, feo, s, p, sio2 را مشخص می¬کند. بیشترین میزان fe با 63/13% در گمانه bk-159 و کمترین آن 2/42% در گمانه bk-152، بیشترین میزان s با 10/13% در گمانه bk-148 و کمترین آن 0/032% در گمانه bk-169، بیشترین میزان p با 0/042% در گمانه bk-152 و کمترین آن 0/005% در گمانه bk-148 است. سولفیدهای موجود در محدوده مورد مطالعه به صورت همزمان و بعد از کانی سازی اکسیدی تشکیل شده¬اند. با دور شدن از منشاء کانی¬سازی و کاهش دما، شرایط برای پایداری سولفیدها افزایش می¬یابد، همچنین نتایج ژئوشیمی انجام شده نشان می¬دهد از سمت غرب به شرق یک روند کاهشی در میزان درصد کانی¬سازی اکسیدی و روند افزایشی در میزان درصد کانی¬سازی سولفیدی وجود دارد.